زمان تقریبی مطالعه: 21 دقیقه
 

علما (کلام امام خمینی)





فلسفه وجودی تشكيل نهاد روحانيت، پيروی از حركت انبیاء و نجات انسان‌ها از گرداب ضلالت و گمراهی بوده است، از اين رو؛ روحانيّت تشيع در طي قرون متمادی، با مجاهدت و تلاش خستگی‌ناپذير سعی در ترويج معارف دین و پاسداري از حريم آن نموده‌اند. عالمان دين در عصر غیبت، پرچم هدایت به دست گرفته و سكان‌دار كشتي نجات و رستگاري شده‌اند.
اين طلايه‌داران عرصه علم و دانش، با ترويج حقايق اسلام ناب محمدی و ژرف‌نگری در فقه آل محمد (صلّی‌الله‌عليه‌وآله) و معارف دين از مرزهای ايدئولوژيكی و جغرافيايی دنياي اسلام پاسداري نموده و فريادرسي دلسوز براي مظلومان و مستضعفان در سراسر گيتی بوده‌اند.
در اين گفتار كوتاه روحانيّت را در آيينه رهنمودهای حضرت امام خمینی (رحمةالله‌علیه) احياء كننده اسلام ناب محمدي (صلّی‌الله‌عليه‌وآله) در عصر حاضر، باز مي‌شناسيم.


۱ - روحانیت مظهر اسلام



۱-اینها (روحانیون) مظهر اسلام‌اند، اینها مبیّن قرآن‌اند، اینها مظهر نبی اکرم‌اند، مردم اینها را اینجور شناخته‌اند، مردم علاقه دارند به دین خودشان. علاقه دارند به اسلام خودشان، آن علاقه‌ای که به اسلام دارند، علاقه‌ای که به علمای اسلامی دارند. (۵۷/۱۰/۳).
۲-شما نشانه خدا هستید، نشانه اسلام ان‌شاء‌الله خواهید بود کسی که نشانه خدا و نشانه اسلام است باید همه حرکاتش، همه سکناتش، همه اعمالش، همه گفتار و کردارش الهی باشد، روی موازین الهی باشد. مردم به روحانیون نظر دارند، توجه دارند، توجه به پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) که اینها نمایندگان پیغمبر اکرم و امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) هستند.
[۳] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۶۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۴/۲).
۳-اسلام بدون روحانیّت مثل کشور بدون طبیب است.
[۵] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۷۵، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۹/۱۲/۱۴)
۴-آخوند یعنی اسلام، روحانیین با اسلام در هم مدغم‌اند.
[۷] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۶۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۳/۳).

۲ - روحانیت و حفظ اسلام



۱-اگر فقهای اسلام از صدر اسلام تا حالا نبودند الآن ما از اسلام هیچ نمی‌دانستیم. این فقهاء بودند که اسلام را به ما شناساندند و فقه اسلام را تدریس کردند و نوشتند و زحمت کشیدند و به ما تحویل دادند و ما باید این جهت را حفظ کنیم.
[۹] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۷۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۶۰/۶/۱۸).
۲-اسلام با این سدّ بزرگ روحانیّت تا حالا محفوظ مانده و اگر خدای نخواسته این سدّ شکسته بشود، اسلام شکسته می‌شود، از این جهت وظیفه بسیار بزرگ است، وظیفه بسیار بزرگی به عهده ماست.
[۱۱] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۹۴، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۶/۱۶).
۳-روحانیون در طول تاریخ مقدم بر دیگران در فعالیّت‌ بودند و قلم‌های فاسد این فعالیّت‌ روحانیون را سرپوش کرده است که هیچ، شاید گاهی هم برخلاف جلوه داده است. از بعد از هجرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و در طول زمان غیبت امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) تا حالا آن که حفظ کرده است اسلام را و حفظ کرده است ملت اسلامی را، این طبقه روحانیون بوده‌اند.
[۱۳] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۷۴، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۶/۱۶).
۴-در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی علمای اسلام اولین کسانی بوده‌اند که بر تارک جبین‌شان خون و شهادت نقش بسته است. کدام انقلاب مردمی اسلامی را سراغ کنیم که در آن حوزه و روحانیّت پیشکسوت شهادت نبوده‌اند و بر بالای دار نرفته‌اند و اجساد مطهرشان بر سنگفرش‌های حوادث خونین به شهادت نایستاده است؟ (۶۷/۱۲/۳).
۵-سلام بر حماسه‌سازان همیشه جاوید روحانیّت که رساله علمیه و عملیه خود را به دم شهادت و مرکب خون نوشته‌اند و بر منبر هدایت و وعظ و خطابه ناس از شمع حیاتشان گوهر شب چراغ ساخته‌اند. افتخار و آفرین بر شهدای حوزه و روحانیّت که در هنگامه نبرد رشته تعلقات درس و بحث و مدرسه را بریدند و عقال تمیّنات دنیا را از پای حقیقت علم برگرفتند و سبکبالان به میهمانی عرشیان رفتند و در مجمع ملکوتیان شعر حضور سروده‌اند.
۶-سلام بر آنان که تا کشف حقیقت تفقّه به پیش تاختند و برای قوم و ملت خود منذران صادقی شدند که بند بند حدیث صداقتشان را قطرات خون و قطعات پاره پاره پیکرشان گواهی کرده است و حقّا از روحانیّت راستین اسلام و تشیع جز این انتظاری نمی‌رود که در دعوت به حق و راه خونین مبارزه مردم، خود اولین قربانی‌ها را بدهد و مهر ختام دفترش شهادت باشد. (۶۷/۱۲/۳).

۳ - روحانیت و تعلیم و تعلم



روحانیون مبارز و متعهد به اسلام در طول تاریخ و در سخت‌ترین شرایط همواره با دلی پر از امید و قلبی سرشار از عشق و محبت به تعلیم و تربیت و هدایت نسل‌ها همت گماشته‌اند.
[۱۷] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۱۳۲، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۶۷/۴/۲۹).

۴ - روحانیت و مبارزه با طاغوت



کسی که تاریخ را دیده است، می‌بیند که روحانیون هم همیشه در هر عصری، آنکه قیام کرده بر ضد طاغوت روحانیون بودند. در زمان مشروطه روحانیون قیام کردند. زمان تحریم تنباکو روحانیون قیام کردند، در این زمان هم که شما مشاهده می‌کنید که قشر روحانی قیام کرد و هم خون داد، هم حبس رفت هم زجر کشید هم تبعید کشید هم این کارها را کشید هم قیام کرد.
[۱۹] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۹۲، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۷/۱۱/۲۷).

۵ - روحانیت و پیروزی انقلاب



من از آقایان علماء و افاضل باید تشکر کنم، پیروزی ملت اولاً مرهون اقدامات علما و سایر طبقات ثانیاً بوده است.
[۲۱] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۹۲، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۷/۱۱/۱۴).

۶ - روحانیت تکیه‌گاه محرومان



۱-صدها سال است که روحانیت اسلام تکیه‌گاه محرومان بوده است همیشه مستضعفان از کوثر زلال معرفت فقهای بزرگوار سیراب شده‌اند. از مجاهدات علمی و فرهنگی آنان که به حق از جهاتی افضل از دماء شهیدان است که بگذریم، آنان در هر عصری از اعصار برای دفاع از مقدسات دینی و میهنی خود مرارت‌ها و تلخی‌ها متحمل شده‌اند. (۶۷/۱۲/۳).
۲-من از همه اقشار ملت متواضعانه تشکر می‌کنم. من در خدمت شما هستم. روحانیّت در خدمت اسلام و در خدمت ملت است.
[۲۴] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۸۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۲/۱).

۷ - روحانیت و پایبندی به آرمان‌ها



۱-جای بسی سپاس و امتنان است که ملت رشید و دلاور ایران قدر خادمان واقعی خود را می‌شناسد و فلسفه عشق و ارادت خود را به این نهاد مقدس در یک کلمه خلاصه می‌کند. علماء و روحانیون متعهد اسلام هرگز به آرمان و اصالت و عقیده و هدف اسلامی ملت خیانت نکرده و نمی‌کنند.
[۲۶] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۸۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۶۷/۴/۲۹).
۲-روحانیّت متعهد به خون سرمایه‌داران زالو صفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت. آنها با زهد و تقوا و ریاضت درس خوانده‌اند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوه زاهدانه و با فقر و تهیدستی و عدم تعلق به تجملات دنیا زندگی کرده‌اند و هرگز زیر بار منت و ذلت نرفته‌اند. (۶۷/۱۲/۳).

۸ - صداقت سرمایه روحانیت



در ترویج روحانیّت و فقاهت نه زور سرنیزه بوده است، نه سرمایه پول‌پرستان و ثروتمندان بلکه هنر و صداقت و تعهد خود آنان بوده است که مردم آنان را برگزیده‌اند... به هر حال خصوصیات بزرگی چون قناعت و شجاعت و صبر و زهد و طلب علم و عدم وابستگی به قدرت‌ها و مهمتر از همه احساس مسئولیت در برابر توده‌ها، روحانیّت را زنده و پایدار و محبوب ساخته است و چه عزتی بالاتر از این که روحانیّت با کمی امکانات، تفکر اسلام ناب را بر سرزمین افکار و‌ اندیشه مسلمانان جاری ساخته است و نهال مقدس فقاهت در گلستان حیات و معنویت هزاران محقق به شکوفه نشسته است. (۶۷/۱۲/۳).

۹ - سنگینی مسئولیت علما



آقایان علمای اعلام مسئولیت‌شان زیاد است چنانچه شغل‌شان از همه شغل‌ها شریف‌تر است. شغل، شغل انبیاء است و مسئولیت، مسئولیت انبیاء، و همه و همه مسئول هستیم.
[۳۰] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۶۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۴/۱۲).

۱۰ - حفظ حوزه‌های فقاهت



۱-حفظ این حوزه‌ها، حوزه‌های فقاهت، حفظ این حوزه‌های علمی به همان معنایی که سابق بود باید بماند. جدیت بکنید در اینکه تحصیل کنید و محصل زیاد بکنید، ملا زیاد کنید، خیال نکنید که حالا ما دیگر احتیاجی نداریم، ما تا آخر احتیاج به علماء داریم. اسلام تا آخر احتیاج دارد به این علماء، اگر نباشند اسلام از بین می‌رود.
[۳۲] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۵۴۰، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۶۰/۱۱/۴).
۲-لازم است درس بخوانید فقیه شوید، جدیت در فقاهت کنید نگذارید این حوزه‌ها از فقاهت بیفتد، تا فقیه نشوید نمی‌توانید به اسلام خدمت کنید.
[۳۴] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۵۳۸، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).

۳-بر اهل علم خیلی لازم است که این مقامات را حفظ کنند و خود را کاملاً از این مفاسد پاک کنند، تا هم اصلاح آنها شود و هم اصلاح جامعه را کرده، وعظ آنها مؤثر گردد و پند آنها در قلوب موقعیت پیدا کند. فساد عالم موجب فساد امت می‌شود.
[۳۶] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۱۳۳، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).


۱۱ - روحانیت و روحانی‌نماها



۱-در طبقه روحانیون که آنها پاسدار اسلام و احکام اسلام هستند اگر خدای نکرده یک ملبّس به لباس روحانیون یک کار خلاف بکند این فرق دارد با اشخاص عادی، برای اینکه اینها پاسدار اسلام هستند، ملبس به لباس روحانیّت هستند.
[۳۸] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۳۹۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۸/۴/۴).
۲-من به همه روحانیین سراسر کشور اعلام خطر می‌کنم، من به همه ملت اعلام خطر می‌کنم، به روحانیون اعلام خطر می‌کنم که اگر چنانچه خدای نخواسته در بین شما کسی است که برخلاف موازین اسلام عمل می‌کند او را نهی کنید و اگر نپذیرفت از جرگه روحانیّت اخراج کنید اگر نکنید این کار را، خدای نخواسته صورت روحانیّت که عزّ اسلام است این را مشوّه می‌کنند و با مشوّه کردن صورت روحانیّت اسلام به انزوا خواهد کشید.
[۴۰] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۳۸۰، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۵۹/۱۲/۱۴).
۳-بزرگترین فرق روحانیّت و علمای متعهد اسلام با روحانی‌نماها در همین است که علمای مبارز اسلام همیشه هدف تیرهای زهرآگین جهانخواران بوده‌اند و اولین تیرهای حادثه، قلب آنان را نشانه رفته است. ولی روحانی‌نماها در کنف حمایت زرپرستان دنیا‌طلب، مروج باطل یا ثناگوی ظلمه و مؤید آنان بوده‌اند. (۶۷/۶/۱۴).
۴ـ روحانیّت اصیل در تنهایی و اسارت خون می‌گریست که چگونه امریکا و نوکرش پهلوی می‌خواهند ریشه دیانت و اسلام را برکنند و عده‌ای روحانی مقدس‌نمای ناآگاه یا بازی خورده که چهره‌شان بعد از پیروزی روشن گشت مسیر این خیانت بزرگ را هموار می‌نمودند.
۵-آنقدر که اسلام از این مقدسین روحانی نما ضربه خورده است از هیچ قشر دیگر نخورده است... طلاب جوان باید بدانند که پرونده تفکر این گروه همچنان باز است و شیوه مقدس مآبی و دین فروشی عوض شده است.
[۴۳] تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۴۴۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
(۶۷/۱۲/۳).
۵-به‌زعم بعضی افراد، روحانیّت زمانی قابل احترام و تکریم بود که حماقت از سراپای وجودش ببارد والا عالم سیاس و روحانی کاردان و زیرک، کاسه‌ای زیر نیم کاسه داشت و این از مسائل رائج حوزه‌ها بود که هر کس کج‌راه می‌رفت متدین‌تر بود. (۶۷/۱۲/۳).
۶-آشنایی به روش برخورد با حیله‌ها و تزویرهای فرهنگ حاکم بر جهان، داشتن بصیرت و دید اقتصادی، اطلاع از کیفیت برخورد با اقتصاد حاکم بر جهان، شناخت سیاست‌ها و حتی سیاسیون و فرمول‌های دیکته شده آنان و درک موقعیت و نقاط قوت و ضعف دو قطب سرمایه‌داری و کمونیزم که در حقیقت استراتژی حکومت بر جهان را ترسیم می‌کنند، از ویژگی‌های یک مجتهد جامع است. (۶۷/۱۲/۳).

۱۲ - روحانیت و مسئولیت‌های اجتماعی



اگر طلبه‌ای منصب امامت جمعه و ارشاد مردم یا قضاوت در امور مسلمین را خالی بییند و قدرت اداره هم در او باشد و فقط به بهانه درس و بحث مسئولیت نپذیرد و یا دلش را فقط به هوای اجتهاد و درس خوش کند، در پیشگاه خداوند بزرگ یقیناً مؤاخذه می‌شود و هرگز عذر او موجه نیست. (۶۷/۱۲/۳).

۱۳ - روحانیت و تولید اندیشه



حوزه‌ها و روحانیّت باید نبض تفکر و نیاز آینده جامعه را همیشه در دست خود داشته باشند و همواره چند قدم جلوتر از حوادث، مهیای عکس العمل مناسب باشند چه بسا شیوه‌های رایج اداره امور مردم در سال‌های آینده تغییر کند و جوامع بشری برای حل مشکلات خود به مسائل جدید اسلام نیاز پیدا کند. (۶۷/۱۲/۳).

۱۴ - پاسداری از فقاهت و اسلام



خداوندا توان علما و روحانیّت را در خدمت به دین خود افزون‌نما. خداوندا، حوزه‌های علمیه این سنگرهای پاسداری از فقاهت و اسلام ناب را تا ابد پابرجا بدار. خداوندا، شهدای روحانیّت و حوزه‌ها را از نعم بیکران و رزق حضور خویش بهره‌مند فرما.. (۶۷/۱۲/۳).

۱۵ - پانویس


 
۱. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۴، ص۹۳، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور ج۷، ص۱۸۶، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۳. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۶۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۴. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۱۴، ص۱۲۳، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۵. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۷۵، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۶. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۶، ص۲۵۹، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۷. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۶۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۸. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۱۵، ص۱۵۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۹. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۷۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۱۰. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۹، ص۵۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۱۱. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۹۴، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۱۲. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۹، ص۴۹، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۱۳. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۷۴، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۱۴. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۸۹، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۱۵. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۸۸، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۱۶. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۱۰، ص۲۴۲، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۱۷. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۱۳۲، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۱۸. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۵، ص۸۴، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۱۹. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۹۲، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۲۰. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۵، ص۱۹، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲۱. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۹۲، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۲۲. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۸۹، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲۳. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۶، ص۵۳، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲۴. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۸۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۲۵. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۰، ص۲۴۲، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲۶. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۸۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۲۷. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲۸. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۲۹. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۷، ص۱۸۲، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۳۰. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۶۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۳۱. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۱۵، ص۱۴۹، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۳۲. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۵۴۰، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۳۳. خمینی، روح‌الله، ولایت فقیه، ص۱۴۸، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).    
۳۴. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۵۳۸، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۳۵. خمینی، روح‌الله، چهل حدیث، ص۱۵۱، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).    
۳۶. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۱۳۳، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۳۷. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۷، ص۲۰۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۳۸. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۳۹۶، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۳۹. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۱۴، ص۱۲۳، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۰. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۳۸۰، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۴۱. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۷، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۲. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۲، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۳. تبیان، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، ص۴۴۷، دفتر دهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه).
۴۴. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۱، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۵. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۹۸، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۶. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۱۰۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۷. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۱۰۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    
۴۸. خمینی، روح‌الله، صحیفه نور، ج۲۱، ص۱۰۰، (مجموعه رهنمودهای امام خمینی)، انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، انتشارات سروش، ۱۳۶۹ چاپ اول.    


۱۶ - منبع



سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «علما در کلام امام خمینی (ره)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۱/۱۷    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.